Infekcje w ciąży – czy jest się czego bać?
Zakażenia wirusowe, grzybicze oraz bakteryjne zawsze wymagają odpowiedniej reakcji – kobiety w ciąży są grupą, u której nawet niepozorna infekcja może mieć poważny przebieg i prowadzić do komplikacji. Co prawda, zabezpieczeniem dla płodu jest łożysko, istnieją jednak patogeny, które mogą przez nie przenikać, przez co stają się bardzo groźne dla rozwijającego się dziecka.
Zazwyczaj „zwykłe” przeziębienie manifestujące się np. katarem nie jest powodem do niepokoju. Czym innym są choroby z grupy TORCH, do których zaliczamy:
- T – Toxoplasma gondii (toksoplazmoza),
- O – Others (inne, m.in. kiła, ospa wietrzna, chlamydioza, krztusiec, enterowirusy, grypa, parwowirus B19),
- R – Rubella (różyczka),
- C – Cytomegalovirus (cytomegalia – CMV),
- H – Herpes simplex (wirus opryszczki; HSV-1 – opryszczka wargowa, HSV-2 – opryszczka gentalna).
Powyższe zakażenia mogą spowodować wady wrodzone u dzieci.
Czym grozi opryszczka, różyczka czy grypa w ciąży?
W okresie ciąży o zakażenie nietrudno – ma na to wpływ m.in. spadek odporności i ogólne osłabienie organizmu oraz wahania hormonalne. Opryszczka w ciąży (wargowa) może wystąpić jako zakażenie pierwotne lub nawrotowe.
Czym grozi opryszczka w ciąży? Nie zawsze jest ona niebezpieczna, jednak zakażenie pierwotne może być dla płodu bardzo groźne. Jeśli zakażenie wystąpi do 20. tygodnia ciąży, istnieje ryzyko poronienia. Wirus opryszczki może także zaatakować ośrodkowy układ nerwowy dziecka. Dlatego żaden lekarz nigdy nie zlekceważy opryszczki w ciąży, zwłaszcza że opryszczka wargowa może zostać przeniesiona na narządy płciowe.
Groźne jest również zakażenie różyczką w ciąży, zwłaszcza w pierwszym trymestrze. Do powikłań należą m.in. poronienie, poród przedwczesny czy wystąpienie wad wrodzonych (takich jak głuchota, jaskra, zaćma, małoocze, małogłowie, wady układu sercowo-naczyniowego, upośledzenie umysłowe). Natomiast zdecydowanie mniej groźne jest przechorowanie różyczki po 16. tygodniu ciąży, kiedy to wystąpienie wad wrodzonych u dziecka staje się właściwie minimalne.
Warto mieć świadomość, że przechorowanie różyczki chroni przed zakażeniem. Ochronnie działa również szczepienie.
Co natomiast z grypą w ciąży? Dla spodziewającej się dziecka kobiety to jeden z groźniejszych wirusów. Jeśli do zachorowania dojdzie w pierwszym trymestrze, może wystąpić poronienie. Z kolei zakażenie w kolejnych tygodniach może prowadzić m.in. do przedwczesnego porodu czy urodzenia dziecka z niedowagą.
Jak leczyć infekcje wirusowe w ciąży?
Większość ciężarnych kobiet zastanawia się, jak leczyć infekcje wirusowe w ciąży. Odpowiedź jest jedna: z głową i najlepiej pod kontrolą lekarską (lub choćby farmaceutyczną, jeśli dotyczy to łagodnego przeziębienia). Kobieta w ciąży nie powinna przyjmować na własną rękę żadnych leków.
Przykładowo: o ile paracetamol jest w ciąży dozwolony, to już aspiryna jest przeciwwskazana. Dlatego leczenie warto omówić z lekarzem prowadzącym ciążę albo skonsultować z farmaceutą, który pomoże dobrać odpowiednie preparaty.
Jak natomiast leczyć poważniejsze infekcje w ciąży? Pierwotne zakażenie wirusem opryszczki (zarówno HSV-1, jak i HSV-2) stanowi wskazanie do farmakoterapii. Opryszczka w ciąży nawrotowa (wargowa – gdy nie jest to pierwsze „zimno” przyszłej matki) często może być leczona poprzez zastosowanie maści, nie każda jest jednak zalecana w ciąży, dlatego warto omówić tę kwestię z lekarzem lub farmaceutą.
Leczenie grypy ma charakter objawowy, jednak kurację – jak w każdym innym przypadku – należy, optymalnie, skonsultować z lekarzem. Jeśli przebieg zakażenia jest ciężki (dotyczy to zarówno grypy, jak i innych infekcji), lekarz włączy terapię przeciwwirusową. Niekiedy konieczna okazuje się hospitalizacja.
Kobiety planujące ciążę powinny rozważyć skorzystanie z ochronnych szczepień przeciwko grypie. Bardzo ważna jest również, rzecz jasna, profilaktyka, czyli stosowanie zdrowej diety, umiarkowana aktywność fizyczna, przyjmowanie wskazanych dla ciężarnych kobiet witamin, a także ostrożność (zwłaszcza częste mycie rąk i unikanie tłumów).
