Łożysko stożkowe mają na pierścieniach wewnętrznym i zewnętrznym stożkowe bieżnie, pomiędzy którymi znajdują się stożkowe wałeczki. Zadaniem łożysk tego typu jest przenoszenie obciążeń złożonych, składających się z obciążeń promieniowych i osiowych. W przypadku łożysk stożkowych pierścień wewnętrzny ze złożeniem koszyka z wałeczkami (element wewnętrzny) może być montowany niezależnie od pierścienia zewnętrznego (elementu zewnętrznego).
Budowa łożyska stożkowego
Ponieważ każdy z pierścieni łożyska i koszyk z elementami tocznymi mogą być rozdzielone bez użycia większej siły, po zainstalowaniu łożyska na wale musi być przez cały czas obciążone odpowiednią spoczynkową siłą osiową.
Opisana wcześniej, dzielona konstrukcja sprawia też, że łożysk stożkowych nie produkuje się z wbudowanymi uszczelniaczami. Wpływa to na ich smarowanie, które odbywa się poprzez osadzenie łożyska w specjalnych oprawach łożyskowych lub zamkniętych komorach łożyskowych.
Podobnie jak inne łożyska toczne, łożyska stożkowe mogą mieć budowę jedno lub wielorzędową. Wśród łożysk stożkowych wielorzędowych najczęściej spotyka się łożyska czterorzędowe, są one wykorzystywane m.in. do łożyskowania walcarek. Konstrukcje łożysk stożkowych dzielimy na:
- pierścień zewnętrzny,
- pierścień wewnętrzny,
- koszyk z wałeczkami.
Działanie łożysk jednorzędowych i wielorzędowych
Łożyska stożkowe jednorzędowe przejmują wyłącznie obciążenia osiowe z jednego kierunku. Obciążenie promieniowe oddziałujące na łożysko powoduje tworzenie się składowej osiowej, którą trzeba jakoś zrównoważyć, dlatego bardzo często montuje się łożyska tego typu w parach, w układzie „X” lub „0”.
W przypadku łożysk wielorzędowych łożyskowanie może odbywać się przy niewielkich i umiarkowanych prędkościach. Przenoszą one zarówno obciążenia osiowe, jak i promieniowe.
- Ze względu na złożoną budowę, łożyska wielorzędowe montowane są wraz z obudową w postaci kompletnych łożysk. Ich zaletą jest duży wybór, prosty montaż, oraz lepszy rozkład obciążeń – dodaje specjalista z firmy Metex dystrybutora łożysk FAG.