wtorek, 12 luty 2019 10:21

Stal narzędziowa

Stal narzędziowa, jak sama nazwa wskazuje, wykorzystywana jest do tworzenia różnych elementów narzędzi. Zazwyczaj są to elementy narzędzi pomiarowych, uchwytów, a także narzędzi do obróbki skrawania. Elementy te wymagają specyficznych właściwości fizycznych od stali, co pozwala na tworzenie produktów wytrzymałych i funkcjonalnych.

Jakie są rodzaje stali narzędziowych i jakie są ich właściwości?

Jakie są rodzaje stali narzędziowej?


Stal narzędziowa to bardzo ogólne pojęcie. Stale te dzieli się na kilka rodzajów:

-Stale narzędziowe węglowe – inna nazwa to także stale narzędziowe niestopowe. Zazwyczaj stosowane są do pracy na zimno. Są to stale o małej hartowności. Wyrabia się z nich narządzie o prostych kształtach np. przecinaki. 

-Stale narzędziowe stopowe

Wśród stali narzędziowych stopowych wyróżnia się również:

-Stale do pracy na zimno – produkowane są z nich narzędzia o bardziej skomplikowanych kształtach niż ze stali niestopowych np. nitowniki.

-Stale do pracy na gorąco – stosowane są do produkcji narzędzi, których powierzchnia w czasie pracy nagrzewa się do temperatury przekraczającej 200 stopni Celsjusza. Produkuje się z nich między innymi walce hutnicze, formy odlewnicze oraz narzędzia do wyciskania.

-Stale szybkotnące – znajdują zastosowanie przy produkcji narzędzi skrawających, które pracują w bardzo trudnych warunkach. Chodzi tutaj między innymi o temperatury sięgające nawet 600 stopni Celsjusza. 

Jakie są najważniejsze właściwości stali narzędziowych?

Wśród tego rodzaju produktów wyróżnia się stale o różnych proporcjach wybranych pierwiastków, co wpływa na ich właściwości. Przykładowo stal narzędziowa WLK, 1.2885, X32CrMoCoV3-3-3 ma dodatkową zawartość kobaltu, przez co jest bardziej odporna na działanie wysokich temperatur. Stal WLK 1.2885, X32CrMoCoV3-3-3, 32CrMoCoV12 charakteryzuje się również dużą hartownością oraz odpornością na działanie wysokich temperatur, co powoduje, że chętnie jest stosowana do produkcji narzędzi do wyciskania rur i prętów z metali lekkich, a także wykorzystywanych przy produkcji na gorąco. 

W zależności od tego, którego z dodatków stopowych doda się więcej, stal będzie miała pożądane cechy. Przykładowo chrom zwiększa hartowność, a wanad powoduje, że stal staje się odporniejsza na ścieranie, co jest szczególnie istotne przy produkcji narzędzi krojczych. Trzeba przy tym pamiętać, że innych cech będzie się wymagać od stali, która będzie pracować na zimno, a innych od tej, która będzie wykorzystywana do pracy w trudnych warunkach. Ta ostatnia musi zachowywać też odpowiednią twardość i nie zmieniać swojego kształtu pod wpływem wysokich temperatur.