poniedziałek, 09 maj 2022 15:22

Niedobór żelaza: poznaj skutki braku tego pierwiastka w organizmie i dowiedz się, jak mu zapobiec

Niedobór żelaza - ułożona obok siebie żywność będąca bogatym źródłem żelaza Niedobór żelaza - ułożona obok siebie żywność będąca bogatym źródłem żelaza

Żelazo to składnik niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wchodzi w skład czerwonych krwinek, wpływa na pracę układów odpornościowego i nerwowego.

Źródłem żelaza dla człowieka jest żywność, zwłaszcza mięso i jego przetwory. Niestety, zdarza się, że na skutek różnych czynników dochodzi do niedoboru żelaza w organizmie – konsekwencje takiego stanu mogą być bardzo poważne.

Z tekstu dowiesz się:

  • jakie są główne źródła żelaza,
  • jakie przyczyny może mieć niedobór żelaza,
  • jakie są objawy niedoboru żelaza,
  • jakie mogą być skutki niedoboru żelaza,
  • jak zapobiegać niedoborowi żelaza.

Żelazo to pierwiastek niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu. Jest podstawowym składnikiem hemoglobiny, krwinek czerwonych i mioglobiny. Pełni ważną funkcję w transporcie tlenu do mięśni. Ma wpływ na pracę układu odpornościowego, nerwowego oraz zapobiega przedwczesnemu starzeniu się skóry.

Główne źródła dietetyczne i wartościowość żelaza

Żelazo dostarczamy sobie w diecie, przy czym dzieli się je na dwa rodzaje:

  • Żelazo hemowe to żelazo pochodzenia zwierzęcego, znajdujące się w mięsie, wędlinach, pasztetach, podrobach, rybach oraz jajach.
  • Żelazo niehemowe to żelazo pochodzenia roślinnego; znaleźć je można w roślinach strączkowych (fasola, groch, soja, soczewica, bób), warzywach (brokuły, burak, cykoria) oraz owocach (porzeczki, maliny, poziomki, awokado).

Różnią się one stopniem utlenienia, czyli tzw. wartościowością – wartościowość żelaza hemowego jest wyższa niż niehemowego, co oznacza, że jest ono lepiej przyswajalne przez organizm człowieka.

Niedobór żelaza – przyczyny

Niedobór żelaza to jeden z najczęściej rozpoznawanych niedoborów pokarmowych, na którego wykrycie pozwalają podstawowe badania laboratoryjne krwi. Umożliwiają one bowiem rozpoznanie tzw. niedokrwistości (anemii), czyli zmniejszenia stężenia hemoglobiny, liczby erytrocytów (czerwonych krwinek) oraz wskaźnika hematokrytowego.

Do głównych przyczyn niedoboru żelaza zalicza się:

  • dostarczanie w diecie zbyt małej ilości żelaza w stosunku do zapotrzebowania organizmu (ciąża, okres karmienia, dojrzewanie),
  • obfitą utratę krwi (powtarzające się obfite miesiączki, urazy, krwotoki okołooperacyjne),
  • zaburzenia wchłaniania z układu pokarmowego, np. w przebiegu choroby Leśniowskiego-Crohna,
  • stosowanie nieprawidłowo zbilansowanej diety wegetariańskiej lub wegańskiej.

Niedobory żelaza – objawy

Oprócz wykrywanej w badaniach krwi niedokrwistości niedobór żelaza może się objawiać na inne, zauważalne dla pacjenta sposoby. Do głównych symptomów zalicza się:

  • przewlekłe uczucie osłabienia i zmęczenia,
  • trudności z koncentracją,
  • zaburzenia snu,
  • zawroty głowy,
  • duszności,
  • suchą skórę, wypadanie włosów, łamliwość paznokci,
  • pękanie kącików ust,
  • kołatanie serca.

Możliwe skutki niedoboru żelaza

Anemia z niedoboru żelaza może mieć różne nasilenie – począwszy od łagodnego, przez umiarkowane, ciężkie aż po zagrażające życiu. Dowiedziono, że u dzieci niedobór żelaza w diecie może powodować spowolnienie i upośledzenie rozwoju, zmniejszenie aktywności ruchowej, problemy z nawiązywaniem interakcji społecznych, a także zwiększenie podatności na choroby i infekcje. Możliwe skutki niedoboru żelaza u kobiet w ciąży to nieprawidłowy rozwój płodu, pojawienie się wad wrodzonych, a nawet poronienie. Bardzo niski poziom żelaza we krwi może prowadzić nawet do stanów bezpośrednio zagrażających życiu.

Niedobór żelaza – jak mu zapobiegać?

Skutki anemii z niedoboru żelaza mogą być bardzo poważne – dlatego tak ważne jest, by dostarczać organizmowi odpowiednich dawek tego pierwiastka. Zapotrzebowanie dobowe człowieka na żelazo jest różne – dla dorosłych mężczyzn wynosi 15 mg na dobę, dla kobiet – 20 mg, a dla kobiet w ciąży – 25 mg na dobę. Dlatego koniecznie trzeba uwzględniać w diecie chude czerwone mięso i dobrej jakości wędliny, a w przypadku wegetarian – produkty zawierające duże ilości żelaza niehemowego. Ważne jest także spożywanie żywności posiadającej witaminę C – zwiększa ona bowiem wchłanianie żelaza przez organizm. Przyswajanie żelaza blokują z kolei taniny znajdujące się w herbacie – najlepiej więc pić ją najwcześniej godzinę po posiłku.

Źródła:

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:B4scKpz7aYkJ:agro.icm.edu.pl/agro/element/bwmeta1.element.agro-b34a5538-f3a2-4ab0-a117-7dbfbe6c91df/c/ZW-02-2017-07.116.pdf+&cd=7&hl=pl&ct=clnk&gl=pl&client=firefox-b-d

https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:0Uf-H4_fexsJ:https://szpitalmadalinskiego.pl/attachments/article/2011/Zalecenia%2520%25C5%25BCywieniowe%2520w%2520niedokrwisto%25C5%259Bci.pdf+&cd=2&hl=pl&ct=clnk&gl=pl&client=firefox-b-d

https://www.researchgate.net/publication/280598065_Zelazo_i_cynk-glowne_mikroelementy_niezbedne_do_prawidlowego_funkcjonowania_organizmu

https://www.mp.pl/pacjent/pediatria/zywienie/52609,zelazo

  • Co na prezent dla kibica i fana sportu?

    Co na prezent dla kibica i fana sportu?

    Wchodząc do świata sportu, nierzadko można dostrzec niewiarygodną pasję, jaką darzą go fani i kibice. Od zaciętej rywalizacji na boisku po emocje udzielające się przed czytaj dalej
  • Auto złom Kraków – szybka kasacja pojazdów

    Auto złom Kraków – szybka kasacja pojazdów

    Planujesz pozbyć się starego samochodu? Auto złom Kraków to profesjonalna usługa, która zapewnia szybką, bezpieczną i zgodną z przepisami kasację pojazdów. Nasza firma oferuje kompleksowe czytaj dalej
  • Zielony jęczmień w diecie wegańskiej

    Zielony jęczmień w diecie wegańskiej

    Dieta wegańska zyskuje na popularności, ale niesie ze sobą wyzwanie zbilansowania składników odżywczych. Zielony jęczmień, jako superfood, może być kluczowym wsparciem dla wegan. Dostarcza witamin, czytaj dalej
  • Czym są harnessy damskie i jak je nosić?

    Czym są harnessy damskie i jak je nosić?

    Harnessy damskie to stylowe akcesoria, które łączą funkcjonalność z elegancją, podkreślając indywidualny styl i dodając każdej stylizacji charakteru. W tym artykule dowiesz się, czym są czytaj dalej
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4