poniedziałek, 06 listopad 2017 02:27

Czym dokładnie jest odwrócona osmoza

Odwrócona osmoza jest stosunkowo nieskomplikowanym zjawiskiem wykorzystywanym do filtrowania wody w stopniu uzdatniającym ją do picia. Proces ów znajduje zastosowanie w oczyszczalniach ścieków – zwłaszcza pochodzących z przemysłu spożywczego i papierniczego – ale też w wielu rozlewniach wody butelkowanej, a także w filtrach do domowego użytku. Na czym jednak dokładnie polega?

 

anim przejdziemy do opisu zjawiska odwróconej osmozy, warto uzmysłowić sobie, czym właściwie jest osmoza zwykła, zwana niekiedy spontaniczną. Otóż jest to proces naturalnie zachodzący we wszelkich organizmach żywych, również w naszych własnych komórkach. Zachodzi on w sytuacji, gdy między płynami o różnym stężeniu obecnych w nich substancji znajduje się półprzepuszczalna błona. Jak sama nazwa wskazuje, błona pozwala przejść cząsteczkom wody tylko w jedną stronę – z roztworu o mniejszym stężeniu do tego o większym.

Pod ciśnieniem

Odwrócona osmoza zaś to nic innego, jak właśnie odwrócenie tego zjawiska, czyli sprawienie, że woda przechodzi w drugą stronę – w kierunku roztworu o mniejszym stężeniu. Jest to możliwe we właściwej temperaturze (najlepiej między 5 a 25 st. C) oraz dzięki zastosowaniu odpowiedniego ciśnienia. Im ono wyższe, tym cały proces zachodzi efektywniej. Do filtrowania wody na użytek domowy jednak absolutnie wystarcza po prostu ciśnienie wody w kranie.

Kranówka nie tak dobra

Coraz częściej słyszymy, że jest ona zdatna do picia. – Nie zapominajmy jednak o tym, że komunikaty tego typu dotyczą wody w wodociągach – przestrzega ekspert firmy Global Water. – Między tymi ostatnimi a wylotem naszego kranu są jeszcze przecież rury, których stan nie zawsze pozwala na tak optymistyczną ocenę sytuacji – dodaje. W kranówce znajdują się w niej różnego rodzaju zanieczyszczenia, bakterie i niekoniecznie korzystne dla nas pierwiastki.

To właśnie one tworzą wspomniany „roztwór o wyższym stężeniu” – wyższym, niż ten, którym jest woda czysta, czyli ich pozbawiona. Płynąca pod ciśnieniem kranówka, która natrafia na membranę osmotyczną (ową półprzepuszczalną błonę), przepływa przez nią w stanie czystym. I na tym właśnie polega zjawisko odwróconej osmozy, będące najskuteczniejszym znanym obecnie sposobem uzdatniania wody.

Ultraskuteczna bariera

Membrana osmotyczna to swoiste „sito”, którego otwory mają średnicę wynoszącą około 0,0005 mikrona. Dla porównania: rozmiary bakterii sięgają od 0,2 do 1 mikrona – zarazki są więc za duże, aby przecisnąć się przez membranę. Ta ostatnia jest tak skuteczna, że zatrzymuje nawet jony pierwiastków, dlatego warto zaopatrzyć się w filtr wyposażony dodatkowo w mineralizator, który uzupełni oczyszczoną wodę na przykład w cenny wapń czy magnez.

Dobrze jest też poszukać filtra wielostopniowego, czyli takiego, w którym woda oczyszczana jest wstępnie przez filtr osadowy, a następnie z wykorzystaniem węgla aktywnego. Dzięki temu zanim dotrze do membrany osmotycznej, usunięty zostanie z niej nadmiar zanieczyszczeń, które mogłyby skrócić jej żywotność lub po prostu ją zapchać.